Ubezpieczenia w turystyce wiejskiej
Do zdarzeń powodujących szkody zarówno w mieniu jak i na osobie może dojść niezależnie od starań właściciela obiektu turystyki wiejskiej o zachowanie bezpieczeństwa i środków prewencyjnych. Pobyt w ośrodku turystyki wiejskiej niejednokrotnie połączony jest wieloma atrakcjami związanymi z aktywnością fizyczną tj. jazda konna, spływ kajakowy, kontakt z ogniem przy ognisku itp. ), które mogą doprowadzić do wypadków. Każdy właściciel agroturystyki czy innego obiektu hotelowego powinien zadbać o bezpieczeństwo prawne swoje i gości zawierając umowę ubezpieczenia odpowiedzialności majątkowej.
Panuje powszechne lecz mylne przekonanie, że obowiązkowe ubezpieczenie rolników zabezpiecza podstawowe prawa gości przebywających na wypoczynku w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2023.2500 t.j. z dnia 2023.11.17) do katalogów obowiązkowych ubezpieczeń zalicza się:
• ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego oraz ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.
Ubezpieczenie powyższe nie obejmuje zdarzeń związanych z pobytem gości w agroturystyce! Posiadanie gospodarstwa rolnego należy rozumieć szeroko, pojęcie to obejmuje nie tylko sam fakt posiadania, ale również czynności związane z prowadzoną działalnością rolniczą. Kluczowe dla określenia zakresu ubezpieczenia OC rolników jest użycie przez ustawodawcę w powyższym przepisie sformułowania „szkoda związana z posiadaniem gospodarstwa rolnego”. Ubezpieczenie nie obejmuje zatem całej odpowiedzialności cywilnej osób objętych ubezpieczeniem. Przedmiotem ubezpieczenia jest jedynie konkretny wycinek tej odpowiedzialności. Odpowiedzialność za szkody związane z posiadaniem gospodarstwa rolnego oznacza, że ubezpieczyciel nie będzie odpowiadał za szkody związane z inną sferą aktywności życiowej osoby ubezpieczonej. W szczególności chodzi tu o szkody związane z prowadzeniem przez ubezpieczonego innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza czy też ze sferą jego życia prywatnego.
Warto zatem zawrzeć umowę ubezpieczenia majątkowego, która chronić będzie:
1. od utraty lub uszkodzenia mienia, objęte działem II pkt 8 i 9 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U.2024.838 t.j. z dnia 2024.06.06) spowodowanego działaniem żywiołów (np. ogień, burza) lub innymi przyczynami (np. kradzież);
2. odpowiedzialności cywilnej, zarówno wynikającej z posiadania pojazdów lądowych z napędem własnym, jak i z innych przyczyn;
3. następstw nieszczęśliwych wypadków, obejmujące pasażerów;
4. finansowych – w tym złych warunków atmosferycznych, utraty zysków czy innych w tym przepisy o niedozwolonych klauzulach umownych, nieuczciwych praktykach rynkowych oraz o imprezach turystycznych.
Ubezpieczenia w w turystyce wiejskiej
Na rynku ubezpieczeniowy funkcjonuje wiele wariantów ofert ubezpieczeniowych skierowanych do podmiotów świadczących usługi turystyki wiejskiej i agroturystyki. Warto zatem przy wyborze wariantu ubezpieczenia dostosować go do swoich potrzeb, adekwatnie do świadczonych usług i możliwości wystąpienia zdarzeń objętych ochroną w ramach prowadzonej działalności.
Szczegółowy zakres usługi ubezpieczeniowej winien być opisany w Polisie oraz Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). To właśnie OWU zawiera szczegółowe definicje pojęć, zakresu ubezpieczenia, okoliczności wyłączających przejęcie odpowiedzialności, czy wyłączenia takie jak siła wyższa, działania wojenne czy powódź.
Usługi świadczone przez podmioty turystyki wiejskiej mogą być częścią imprezy turystycznej, która łączy co najmniej dwie usługi turystyczne takie jak: przewóz pasażerów, zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych, inną usługę świadczoną podróżnym, która nie stanowi integralnej części usług wskazanych wyżej. Dla ułatwienia konsumentom korzystania z zorganizowanych i łączonych usług turystycznych ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U.2023.2211 t.j. z dnia 2023.10.13) w sposób kompleksowy reguluje odpowiedzialność organizatorów turystyki, zasady realizacji umów, obowiązki informacyjne oraz zasady zabezpieczenia wpłat wnoszonych przez podróżnych poprzez obowiązkowe gwarancje, ubezpieczenia lub rachunki powiernicze. Ustawa zapewnia funkcjonowanie Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Podstawowym obowiązkiem organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych jest zapewnienie bezpieczeństwa podróżnym na wypadek swojej niewypłacalności. Wsparcie z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego związane jest z pokryciem kosztów powrotu domu, zakwaterowania oraz zwrotu części lub całości kwoty wydanej na usługę turystyczną, która nie została lub nie będzie zrealizowana.
Odpowiedzialność organizatora turystyki za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych (art. 48–50 ustawy z 24.11.2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych imprezach turystycznych) oparta jest na zasadzie ryzyka.
Niezależnie od powyższych obowiązków organizatora imprezy turystycznej, organizatorzy turystyki mają obowiązek prowadzić ewidencję zawieranych umów, sporządzać deklarację i odprowadzać do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego składkę w wysokości od 2 zł od osoby, gdy przyjmują przedpłaty i 0 zł, gdy ich nie przyjmują (co stanowi tzw. II filar zabezpieczeń, gdyby środki I filaru nie nie wystarczyły na pokrycie zwrotu wpłat podróżnym). Składka 0 zł nie zwalnia jednak z obowiązku prowadzenia ewidencji i składania deklaracji.
